PERSBERICHT
VOA magazine
2 maart 2004
door Frans de Vilder
Shame! Maar wie moet zich schamen?
Democratie betekent zeggenschap van een gemeenschap over te nemen beslissingen én
vrijheid van meningsuiting. De gemeenschap delegeert die zeggenschap aan degenen die
er alles van kunnen weten, aan raadsleden, wethouders en hun ambtenaren onder anderen.
Zij weten meer over de achtergronden, maar dat verplicht hen tegelijkertijd om de gemeenschap over
achterliggende motieven te informeren. Doen ze dat, hier in Alphen aan den Rijn? Zeker! De hartpagina
van het Witte Weekblad is hét podium van de rasdemocraten hier ter plaatse. En alsof dat niet genoeg is
kunnen de betrokken burgers ook naar hoorzittingen in ons glazen stadskantoor. Transparanter kan het niet.
De wethouder
Geldt al die zeggenschap ook voor de zorg? Neen, en dat is de 'bloody shame' waarover we in
dit magazine al eerder de staf braken. Vastgesteld moet worden dat alle bestuurders en politieke
partijen pleiten voor een basisziekenhuis in Alphen aan den Rijn, maar tevergeefs. Het valt niet
mee om toe te moeten geven, dat ook bestuurders machteloos zijn. Wethouder Wienbelt - verantwoordelijk
voor de lokale gezondheidszorg - zei in het voorjaar van 2002, dat een 'volwaardig' ziekenhuis in
Alphen aan den Rijn een hot item was voor de gemeenteraadsverkiezingen. Hij wist ook precies wat hij wilde,
want dat had minister Borst toentertijd al voor hem gedefinieerd: "Zo'n ziekenhuis levert minstens 80% van
de totale ziekenhuiszorg, heeft minimaal 25 poortspecialisten en een exploitatiebudget van tenminste 35 miljoen euro.
Bij een adherentiegebied van minimaal 72.500 inwoners hoort in principe een basisziekenhuis." Wienbelt verbaasde
zich toentertijd over Woerden, waar een ziekenhuis met een veel kleiner adherentiegebied
wél kan. Het was volgens hem ook raar dat de regio Leiden drie volwaardige ziekenhuizen telt en een
groeiregio als Alphen, waar 120.000 mensen wonen, niet. De wethouder zegt in het blad Reporter letterlijk:
"Ik heb er altijd eerlijk bijgezegd dat de gemeenten niets over de ziekenhuiszorg te vertellen hebben.
Overigens vind ik dat best frustrerend. Je wilt toch staan voor de belangen van je inwoners. Er bestaat geen structureel overlegcircuit rond ziekenhuiszorg waarin de gemeente echt betrokken wordt. Ik heb daar bezwaar tegen. Misschien moet onze rol in de Regionale Commissie Gezondheidszorg prominenter worden."
Zou zo'n prominente rol meer zeggenschap bieden? Nee, want die Commissies zijn per definitie ondemocratisch.
Had u er ooit van gehoord? Iets aan de samenstelling kunnen bijdragen? De wethouder doet er verstandiger
aan om te pleiten voor direct verantwoordelijke zorgaanbieders, voor kleine commissies die de toewijzing
van - bijvoorbeeld - ouderen naar verzorgings- of verpleeghuizen voor hun rekening willen nemen.
De ziekenhuisbestuurder
Rijnland Ziekenhuisbestuurder Eric van Royen is het niet eens met de wethouder. Over nieuwbouw en
verbouw beslist het College Bouw Ziekenhuizen en niet het ziekenhuis of de verzekeraars. Volgens hem
zijn de belangrijkste activiteiten van zijn organisatie Rijnland Ziekenhuis poliklinische zorg, dagbehandeling
en kort verblijf. Die beslaan 70% van de zorg en al die activiteiten zijn in Alphen aan den Rijn voorhanden.
Alleen hoogtechnische en specialistisch-intensieve verrichtingen vinden plaats in Leiderdorp. Maar Van Royen
geeft volmondig toe, dat tientallen jaren geleden de beslissing had kunnen worden genomen: bouw dit ziekenhuis
in Alphen aan den Rijn. "Planologisch gezien was dat logischer geweest. Maar die foute beslissing is destijds
genomen en nu niet meer te veranderen."
En wat lezen wij nu in Rijn en Gouwe dd. zaterdag 17 januari? Dat de nachtafdeling mogelijk dicht
gaat en patienten vervolgens alleen nog overdag worden behandeld. Het ziekenhuis heeft zichzelf
(lees: Bestuurder van Royen) forse bezuiningen opgelegd. Op de vestigingen in Alphen en Leiderdorp
moet tot 2007 2,8 miljoen euro worden bespaard.
De Kamer van Koophandel
Democratie? Vergeet het maar. 'Laat de markt zijn werk doen', klinkt het vanuit het rechtsdraaiende
schemerduister van economen, kabinet en parlement. Cees Broeksma, adjunct-directeur van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Rijnland, lacht over die dooddoener. "Wat wij doen in de zorg? Ik pleit al jaren voor
marktconforme zorg. We moeten meer letten op de vraag. Mag ik even? In de eerste plaats is de zorg al
jarenlang NIET op de vraag afgestemd. Dat is overigens een open deur. De zorg wordt voorts centraal en
aanbodgericht aangestuurd in een betonnen organisatie en met betonnen financiering. En een klein basisiziekenhuis?
De doorlooptijd voor de bouw is tien jaar minstens. Moet je nu aan beginnen en dan mag je blij zijn als het er
over tien jaar staat. Tegen die tijd is het alweer verouderd. En dan de vraag! Die verandert ook, blijvend,
door met name demografische factoren. Er komen meer ouderen met meer gedifferentieerde wensen, redelijk bemiddeld
en commercieel kieskeurig. Hebben zij iets te kiezen? Op dit moment beslist niet! Huisartsen? Verdwijnen.
Acht van de tien huisartsen zijn vrouw en verkiezen op termijn een parttime baan of de huishouding en het
moederschap. 'Uw huisarts verdwijnt', roepen de huisartsen zelf in een paginagrote advertentie in de
landelijke dagbladen. De LHV schat dat over 8 jaar vier miljoen Nederlanders geen huisarts meer hebben.
Weet jij hoe dat straks in Alphen afloopt? Ik schat in, dat de eenvoudige huisartsenpraktijk zijn tijd heeft gehad.
De zorg is nu in hoge mate rationeel en technisch van aard. Het is een object, een product, materieel, en men
vergeet dat het om mensen gaat. Menselijkheid staat als paragraaf alleen nog in de bijlage."
Cees Broeksma pleit daarom voor aandacht voor de burger. Waar wordt zorg gevraagd? En welke zorg? Dat moet
leidend zijn. Hij vindt het verbijsterend, dat de gewone detailhandel beter in staat is om aan de vraag te
voldoen dan de zorg. "Ik vind het ook verbijsterend dat de politiek het hierbij laat zitten. Winkelplanning
is toch niet zo moeilijk? Je kunt er bij Haasbeek zo een boek over kopen. Laat politici, ondernemers,
de Kamer en aanbieders de lokale vraag naar zorg nu eens op de agenda zetten. Waarom kan de revolutie
op zorggebied deze keer niet in Alphen beginnen? Het biedt een geweldig groeipotentieel!"
De professor
Prof.Dr.H.Leenen schrijft in zijn boek 'Met het oog op gezondheid en recht': Criteria van gezondheid,
rechtvaardigheid en rechten van mensen dienen het beleid van de overheid en wetgever te bepalen en alle
activiteiten in de gezondheidszorg, de structuur en het functioneren van het gezondheidssysteem en het
stelsel van ziektekostenverzekeringen dienen aan die criteria te voldoen."
Is dat doel bereikt? Dezelfde professor: "Overheidbeleid en -apparaat zijn hun oriëntatie op
rechtvaardigheid en mensen te veel kwijtgeraakt en mensen worden door de bureaucratie vaak als
nummers behandeld. Ook het feit dat economische machten meer en meer de politiek zijn gaan bepalen
in plaats van omgekeerd, heeft de geloofwaardigheid van de overheid aangetast. Dan spreek ik nog niet
over het gekibbel en gekonkel van politici, het elkaar pootje lichten en het soms ergerlijke gesmijt met
gemeenschapsgeld. Het strekt de burger allemaal niet ten voorbeeld."