VERSLAG

Gesprek dd. 12 oktober 2001 met de heren prof. Dr. Van Royen (voorzitter Raad van Bestuur) en dr. Den Outer (chirurg en verantwoordelijke Eerste Hulp) in het Rijnland Ziekenhuis Leiderdorp met Stichtingsbestuur Basisziekenhuis moet; Frans de Vilder, Cor Pols en Gerard Harmes.

Zijn er registratiecijfers van doorgestuurde patiënten spoedeisende hulp van uit Alphense regio naar Leiderdorp Rijnlandziekenhuis?

R: Rijnland is één ziekenhuis met twee locaties, nl het St. Elisabeth en Rijnoord. De adherentie is het aantal potentiële patiënten wat de omgeving kan bieden. In ons IGOR-gebied 130.000. Wat in Alphen kan worden gedaan moet ook in Alphen gebeuren. Reizen moet zoveel mogelijk worden beperkt. Alleen de heel dure voorzieningen blijven in Leiderdorp geconcentreerd. Verder zullen de faciliteiten in Alphen worden uitgebreid. Voorbeeld? Een nieuwe radioloog in Alphen met gedigitaliseerde faciliteit. Digitalisering maakt communicatie tussen beide locaties steeds makkelijker. Dienstverlening is zodoende minder afhankelijk van locatie.
Den O: Prismant is een organisatie die de cijfers bijhoudt voor heel Nederland, voor alle ziekenhuizen, ook weer verdeeld in regio’s. Het is allemaal bekend. (Prismant: Maliebaan 50, 3581 CS Utrecht, tel. 030 234 5678, email primant@prismant.nl
Den O: Eén van de cijfers geeft aan dat 33% van onze patiënten in Leiderdorp uit Alphen komt.
Is er registratie doorgestuurde patiënten spoedeisende hulp van Leiderdorp naar het LUMC en/of het andere Leidse Diaconessenhuis?

Den O: In de regio zijn twee ziekenhuizen aangewezen voor een open EHBO. Dat zijn Rijnland en het AMC. In dit academisch centrum komen alleen de heel ernstige gevallen. Minder ernstige letsels gaan naar Rijnland, dat hiervoor aan bepaalde eisen moet voldoen. In verband met die eisen speelt Rijnoord hierin geen rol. Die minimale eisen zijn o.a. een aantal specialisaties zoals chirurgie, intensive care, hartbewaking, longafdeling. En ook urologie, dermatologie en oogheelkunde. Dit zijn eisen waar 80% van de binnenkomende gevallen als patiënt behandeld kunnen worden. De complexere gevallen (20%) gaan naar de specialistische ziekenhuizen.
Is er zicht op de hoeveelheid patiënten wat te lang onderweg is met de ambulance? Zo ja, waaraan ziet u dat?

R. Wij hebben geen zicht op de aanrijtijden van ambulances. Zijn hier overigens wel afhankelijk van, met name bij hartziekten. Een goede ambulancebemanning is daarom cruciaal en dat maakt de aanrijtijd relatief minder belangrijk. Mensen zijn bij deze deskundige bemanningen in goede handen.
Den O: Ik durf zeggen dat patiënten in ambulances in betere handen zijn dan bij de huisarts. De vraag is echter hoe snel de ambulance ter plekke kan zijn.
R: Wij roepen voortdurend tegen collega’s dat we afhankelijk zijn van ambulancediensten. Durf er ook aan toe te voegen dat deze regio in dit opzicht niet de slechtste regio is. Neemt niet weg dat het van groot belang is om over voldoende ambulances te kunnen beschikken. Daarbij moeten autoriteiten leegstand willen accepteren. Nu zitten we opgescheept met krapte in beschikbaarheid en dat is niet goed.
Den O: Die ambulancebemanningen vormen een heel eigen wereldje. Ze werken ook in het ziekenhuis. Het zijn gespecialiseerde verpleegkundigen die in het ziekenhuis hun ervaring voeden. (Voorbeeld verloskunde. Te lang onderweg. Rondleuren met patiënten bij meerdere ziekenhuizen.)
R: Dat is inderdaad beschamend, maar ik voeg er aan toe dat verloskundigen zich tot voor kort niet wilden binden aan een ziekenhuis. Wij willen die afspraak met acceptatieplicht wel maken. Gelukkig zijn we nu haast zover, maar sommige verloskundigen willen niet en dan kunnen wij niet voldoende service bieden. Nogmaals, we kunnen vooraf afspraken maken over allerlei vormen van eerste hulp; lijkt ons een goede zaak. We kunnen in zo’n geval op onze beurt zelfs afspraken maken met ziekenhuizen in het buitenland.
Den O: Nu zitten we met ‘verkeerde bedpatienten’, veroorzaakt door o.a. wachtlijsten en personeelsgebrek.
R: Indien we geen ‘verkeerde bedpatienten’ zouden hebben, zou er ook geen probleem zijn. Dat is mogelijk door opvoering van het aantal verpleeg- en verzorgingshuizen. In Oudshoorn zijn we bezig met uitbreiding van het aantal verpleeghuisbedden, waardoor wij hier in Rijnland weer over meer bedden kunnen beschikken. Ambulancedienst is te krap gepland.
Den Outer sprak van wel 3 á 4 uur bellen voor ze een a.s. moeder echt plaatsen konden. Nu is er een serieuze optie om a.s. moeders in Leuven en/of Gent te plaatsen. Verloskundigen hebben nu plaatsing op contract. Keuzevrijheid a.s. moeder is daardoor beperkt. Het is natuurlijk goed dat Rijnland zich inspant om verpleeghuisbedden te krijgen. Maar de landelijke en provinciale overheid hebben dit probleem allang hebben kunnen zien aankomen. Met de campagne om meer ouderen langer thuis te laten blijven had de planning en vernieuwing van verpleeg- en verzorgingshuizen aangepast moeten worden. Nu krijg je het idee dat er geen geld beschikbaar is gesteld om de zorg flink af te slanken. De spiraal van lagere beloning, langere werktijden en gedwongen ontslagen verslechterde het zorgimago waardoor jongeren niet enthousiast werden om daar hun toekomst te zoeken. Bovendien werden er nog eens buitenlandse verzorgers aangetrokken waardoor de communicatie moeilijker werd. M.a.w. in hoeverre is er sprake van doorschuifschuld? Personeelstekort is weer een excuus om verbeteringen uit te stellen of niet door te voeren.
In hoeverre wil de directie van het Rijnlandziekenhuis meewerken aan de komst van een spoedeisende hulpvestiging in Alphen ad Rijn?

R: Wij zien niets in een Eerste Hulp post in Rijnoord, laten we het maar duidelijk vaststellen. Vanaf 1 januari 2002 echter beschikken we in Rijnoord over een huisartsenpost, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Voor een eerste opvang is dat goed, voor echte spoedeisende hulp niet. Daarvoor is de ambulance cq Rijnland gefaciliteerd.
Den O: Voor spoedeisende hulp heb je back-up nodig, intensive care, een zekere infrastructuur en die is er niet in Rijnoord.
R: Hadden ze vroeger maar gezegd: zet daarvoor een groot ziekenhuis in Alphen. Dat had eind jaren ’80 gekund maar het is niet gebeurd. Verklaarbaar want het ziekenhuis in Alphen had een uiterst beroerde reputatie. Nu beschikken we over een tweelingorganisatie, waarin het meer draait om de organisatie dan om de plek. Bedenk hierbij ook dat 90% van de patientencontacten poliklinisch van aard is.
Den O: Alphen is een grote stad. Telt de regio mee en je praat over 120- tot 130.000 mensen. Had best een groot ziekenhuis kunnen staan, inclusief spoedeisende hulp, maar dan gaat het hier dicht. Twee kleine ziekenhuizen vragen teveel aan faciliteiten. Dat is domweg te duur.
R: Wat we in deze situatie wel kunnen doen is de locatie Alphen aan den Rijn upgraden. Veel specialismen gaan er al naar toe. Bepaalde zaken kunnen kleinschaliger worden aangepakt. Daar zijn we zelf ook mee bezig.
Den O: Maar als je praat over topzorg = spoedeisende hulp, dan moet je je concentreren op één locatie. Dat moet je niet splitsen. Denk aan nachtelijke operaties bij levensbedreigende trauma’s. Daar is gigantisch veel infrastructuur voor nodig.
R: Zo’n huisartsenpost kan echter veel opvangen. Kunnen we goed mee overweg en verwachten we veel van, maar voor alle duidelijkheid, zo’n post leent zich NIET voor spoedeisende hulp. Of de drie Alphense ambulances ( 2 in de Blijenbergstraat en 1 bij Ter Aar/Zegerbaan) voldoen is nog maar de vraag. Op termijn zeker met de dichtslibbende verkeerswegen.
Die 90% van de patiënten die van poliklinische aard is wordt grotendeels veroorzaakt door veranderde behandelmethoden. Hierdoor worden patiënten vaak (te)kort onder medisch toezicht gehouden. Is dit nu een goede balans tussen noodzakelijke zorg en efficiënte behandelmethode? Een leuke vraag voor het forum. Hoezo teveel capaciteit van alle ziekenhuizen tezamen? Patiënten worden hun bed uitgejaagd. Er is ook een goede definitie van topzorg nodig. Dit is wat anders zeer specialistische zorg.
Conclusie: de regio Leiden zou twee spoedeisende hulpen moeten bieden (specialistische en 'normale' ). De regio IGOR of Rijnstreek zou er tenminste één moeten krijgen. Dit betekent dat onze vraag om spoedeisende hulp ook betekent een volwaardig ziekenhuis! Dus 7 x 24 uur open etc.
Wil de directie van het Rijnlandziekenhuis meewerken aan het forum in november over de spoedeisende hulp in Alphen ad Rijn?

R: Aan een forum willen we wel meewerken maar alleen onder auspiciën van de gemeente. Wij willen er niet aan meedoen onder de noemer van welke politieke partij dan ook. We zullen ons er dus over beraden.
Hoe kan de inzet van een eventuele shuttle voor de patiënten het best benut worden? Welke ideeën heeft de directie?

Rijnland: zou ook voor ons personeel goed zijn.
R: De shuttle-op-proef vinden we een fantastisch idee. Hebben er overigens tot op de huidige dag nog niets over gehoord.
Den O: Zou voor mensen die nu soms niet op bezoek kunnen komen, een goede zaak zijn.
Is het toekomstige specialisme 'spoedeisende hulp' niet een optie voor de toekomst, als oplossing voor het personeelsprobleem, ook in financiële zin? Opleiding hiervoor schijnt op dit moment mogelijk te zijn aan de Groninger Universiteit.

Den O: Huisartsen als EHBO-post? Ze kunnen waarschijnlijk meer doen dan huisartsen nu, maar je moet er toch wel voorzichtig mee zijn. Schoenmaker blijf bij je leest. Met zo’n onderwerp moet je rationeel omgaan. Optie toekomst specialistische hulp op ambulance ja. Ook in Duitsland geen arts op ambulance.
Heeft het gemeentebestuur überhaupt nog enige invloed of kunnen we deze instantie verder buiten beschouwing laten en onze activiteiten beter richten op het ministerie of de gezondheidszorg zelf?Gemeentebestuur weinig invloed. Ned Ver van Ziekenhuizen wel?
Bestaat er geen misverstand over de begrippen ' volwaardig ziekenhuis' en 'spoedeisende hulp' ? Proberen bestuurders niet, deze 'spoedeisende hulp' onderuit te halen door de te hoge kosten van een 'volwaardig ziekenhuis' uit te diepen?

misverstand spoedeisende hulp ook betekent een volwaardig ziekenhuis was goede vraag. R en d O verwezen naar eerdere antwoorden. Wij zouden argumentatie moeten ontwikkelen om volwaardig ziekenhuiswens zichtbaar en aannemelijk te maken. Forum?
Kan spoedeisende hulp niet op een of andere manier gekoppeld worden aan de huisartsenpool in de polikliniek? Het gaat tenslotte om het doel, niet om ons gelijk.

koppeling aan huisartsenpool ja. Bijscholingen nodig.